Operacja z wykorzystaniem endoprotezy stawu biodrowego jest to jeden z najrozleglejszych zabiegów w ortopedii, który polega na zastąpieniu funkcji własnego stawu biodrowego przez protezę. Najczęstszą przyczyną wykonywania takiej operacji jest zwyrodnienie, które wynika zwykle z zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej toczącej się w stawie od wielu lat bądź też jest efektem znacznego urazu biodra. Na rynku istnieje obecnie wiele rodzajów protez stosowanych w zabiegu alloplastyki, które wykonane są z różnych materiałów oraz osadzane za pomocą różnych technik. Jednym z rodzajów tego zabiegu jest endoprotezoplastyka cementowa.

W Polsce największą grupą operowanych stanowią osoby w wieku 70-79 lat. Zwykle w ich przypadku procesy zniszczenia tkanki kostnej są dość zaawansowane i to właśnie u nich najczęściej stosuje się protezy cementowe, pomimo, że największe zalety przypisuje się obecnie protezom biologicznym. "Protezoplastyki bezcementowe przynoszą rzeczywiście lepsze wyniki, ale pod warunkiem, że kość chorego daje pewność stabilnego zamocowania elementów protezy. Niestety, u osób starszych możliwości przebudowy tkanki kostnej wokół protezy bezcementowej są o wiele gorsze niż u osoby, która ma 20 czy 30 lat. I dlatego protezy biologiczne są wszczepiane osobom młodszym." tłumaczy dr hab.n.med. Janusz Płomiński.

Wskazaniem do wykonania zabiegu endoprotezy biodra jest przede wszystkim ból wynikający z jego zwyrodnienia, który utrudnia codzienne funkcjonowanie

Na czym polega zabieg z wykorzystaniem endoprotezy cementowej?

Endoproteza cementowa składa się z następujących elementów: 

• głowa endoprotezy- obecnie stosowane są metalowe bądź ceramiczne; w miarę upływu lat powierzchnia głowy protezy również ulega ścieraniu ( zwykle o około 0,1mm rocznie), a szybkość tego procesu zależy m.in. od masy ciała pacjenta oraz jego tryby życia
• panewka- jest to pojedynczy element wykonany z polietylenu osadzany w kości miednicy na podłożu cementu kostnego 
• trzepień- jest to element wykonany z metalu, najczęściej o porowatej powierzchni, która po ufiksowaniu w kości udowej pozwala na lepsze zrośnięcie protezy z kością, przez co podnosi się trwałość tego połączenia
• cement kostny- jest to metylo metacrylat, który po zastygnięciu pozwala na ścisłe i wytrzymałe połączenie elementów endoprotezy z kością

Łączna masa powyższych elementów może wynosić nawet 500g.

Najbardziej charakterystyczną cechą jest zastosowanie wspomnianego już cementu kostnego, zwanego także klejem kostnym. Jest to biomateriał, który jest jednocześnie biozgodny oraz bioaktywny. Biozgodność świadczy o dobrej tolerancji tego materiału przez organizm- nie wywołuje on reakcji zapalnej ani też alergicznej, nie może wykazywać toksycznego wpływu na tkanki. Natomiast bioaktywność należy tłumaczyć jako zdolność cementu kostnego do wytworzenia trwałego połączenia pomiędzy protezą a kością własną pacjenta. Jest to materiał, który ze względy na swoje właściwości bierze udział w przenoszeniu ciężarów jakim obciążana jest kończyna. To właśnie te właściwości pomagają zrozumieć, dlaczego u chorych starszych, z zaawansowaną osteoporozą i obniżoną masą kostną wybiera się zwykle zabieg z wykorzystaniem cementu kostnego.

Sam zabieg wykonania endoprotezy biodra trwa zwykle około 1-1,5h i jest wykonany bardzo często w znieczuleniu podpajęczynówkowym, choć o ostatecznym wyborze metody znieczuleniu decyduje zespół lekarzy anestezjologów i ortopedów. Pacjent poddający się zabiegowi alloplastyki stawu biodrowego musi liczyć się z koniecznością dość długiego procesu rehabilitacji. Dr Płomiński wyjaśnia, że na trwałość protezy ma wpływ wiele czynników- jakość tkanki kostnej, zastosowana technika operacyjna czy współistniejące schorzenia. Nie bez znaczenia są również styl życia pacjenta czy jego masa ciała.

I choć endoproteza biodra (więcej informacji na ten temat https://www.tourmedica.pl/blog/rehabilitacja-po-wszczepieniu-endoprotezy-stawu-biodrowego/ ) w pewien sposób daje choremu drugą szansę na życie pozbawione bólu, to zawsze należy liczyć się z pewnymi ograniczeniami jakie wynikają z faktu posiadania protezy. Dotyczą one głównie wykonywania codziennych czynności i odpowiedniego przystosowania mieszkania do nowych potrzeb. 

Galeria zdjęć